So với đàn ông, phụ nữ đối mặt với nguy cơ gần gấp đôi mắc phải một triệu chứng suy nhược thần kinh (trầm cảm) nghiêm trọng trong cuộc đời họ. Nguyên nhân cho nguy cơ cao này đến nay vẫn chưa có lời giải thích rõ ràng, tuy nhiên một sự kết hợp bởi nhiều yếu tố liên quan đến sinh hóa, hormon, gen, tâm lý và xã hội có thể đóng một vai trò nhất định.
“Phụ nữ rõ ràng là bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi trầm cảm, và dễ bị tổn thương vì bệnh tật do đặc điểm sinh học,” Jill Goldstein cho biết. Bà hiện đang là Giám đốc bộ phận nghiên cứu sức khỏe phụ nữ và giới tính sinh học tại Bệnh viện Boston.
Các nhà khoa học bao gồm cả Goldstein đang từng bước làm sáng tỏ vai trò của giới tính trong việc phát triển và hoạt động của bộ não, và cách thức mà những sự khác biệt này ảnh hưởng đến các triệu chứng rối loạn tâm thần. Mặc dù phụ nữ thường dễ thích ứng với những thay đổi theo cách mà họ đang cảm nhận và thường dễ thể hiện những triệu chứng này với người khác, giúp họ dễ tìm được một liệu pháp điều trị, tuy nhiên điều này lại chưa thể giải thích thỏa đáng tại sao phụ nữ lại bị ảnh hưởng bởi suy nhược không giống với đàn ông, Goldstein trình bày.
Sau đây là 6 lý do tại sao phụ nữ bị ảnh hưởng bởi trầm cảm nặng nề hơn đàn ông;
Tổn thương di truyền
Một gia đình có tiền sử suy nhược thần kinh, sẽ làm tăng nguy cơ cho cả nam và nữ mắc chứng rối loạn này. Tuy nhiên một tổn thương di truyền kết hợp với các căng thẳng trong cuộc sống, đặc biệt các sự kiện xảy ra khi còn thơ ấu như bị lạm dụng tình dục hay bị ngược đãi, có thể góp phần làm tăng khả năng xảy ra trầm cảm ở phụ nữ. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ dễ bị trầm cảm vì các căng thẳng trong cuộc sống hơn so với đàn ông.
Sự phát triển của bào thai
Trong quá trình mang thai, khác biệt giới tính xảy ra ngay trong não bộ, cho phép một số phân vùng của bộ não phát triển khác nhau ở nam và nữ, Goldstein cho biết. Ngoài ra, các hormone và gen bị phá vỡ trong thai quá trình phát triển thai nhi và thời thơ ấu có thể là nền tảng làm cho một số người dễ bị tổn thương bởi các chứng rối loạn tâm lý, như trầm cảm. Xem thêm tại 5 sự thật thú vị về mẹ.
Trầm cảm cũng có thể xuất hiện trong ba kỳ kinh nhạy cảm trong cuộc đời một người phụ nữ. Tất cả ba kỳ này diễn ra khi hormone tràn ngập não và cả thân người. Các hormone này ảnh hưởng trực tiếp đến thành phần hóa học của não bộ, và điều này có thể cho thấy sự điều tiết bằng hormone lên các mạng lưới tế bào trong não, từ đó điều chỉnh cảm xúc và tâm lý.
Trong các thời kỳ này, phụ nữ cần kiểm tra bản thân mình, quan sát những thay đổi về tâm trạng, sự tập trung, năng lượng, giấc ngủ và thói quan ăn uống. Điều này tương đối chính xác với các phụ nữ đã từng có tiền sử trầm cảm; họ đối mặt với nguy cơ cao hơn mắc căn bệnh này một lần nữa trong thời gian mang thai hay mãn kinh.
Tuổi mới lớn
Trước khi dậy thì, sự khác nhau về giới tính không rõ ràng về mặt trầm cảm, và các chứng rối loạn tâm lý ảnh hưởng như nhau đến cả nam và nữ. Sự khác biệt xuất hiện sau khi dậy thì, độ tuổi từ 16 đến 20, khi bé gái bắt đầu có nguy cơ bị trầm cảm gấp đôi bé trai. Nếu trong gia đình có người bị trầm cảm, các bà mẹ nên lưu tâm đến con cái, đặc biệt sau khi chúng dậy thì, Goldstein chia sẻ.
Mang thai
“Quá trình mang thai có thể là một chất xúc tác cho chứng trầm cảm nghiêm trọng ở phụ nữ,” Goldstein chia sẻ với LiveScience. Sự thay đổi hormone bất thường trong và sau khi mang thai đóng góp vào sự tăng cao của nguy cơ này. Những vấn đề liên quan đến thai nghén, có thai ngoài ý muốn hay sảy thai cũng có thể góp phần dẫn đến trầm cảm. Sau khi sinh, áp lực từ việc nuôi và chăm sóc bé sơ sinh có thể khiến bà mẹ cảm thấy quá sức chịu đựng. Trong khi một số bà mẹ nhanh chóng vượt qua giai đoạn này, một số khác lại chịu ảnh hưởng dài hơn và dẫn đến chứng trầm cảm nghiêm trọng.
Giai đoạn tiền mãn kinh
Quá trình tăng và giảm dần các hormone sinh sản diễn ra ở các năm trước và trong giai đoạn mãn kinh có thể góp phần dẫn đến trầm cảm. Giai đoạn này, được gọi là tiền mãn kinh, mang đến sự thay đổi cả về thể xác lẫn tâm lý có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của người phụ nữ.
Tác động từ môi trường
Cách thức phụ nữ được nuôi dưỡng và vai trò của họ trong xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến sự nhạy cảm với trầm cảm. Vai trò của người phụ nữ như một người mẹ, vợ và người chăm sóc cha mẹ già, cùng với áp lực từ việc nội trợ và công việc có thể làm tăng stress. Và stress có thể dẫn đến trầm cảm ở một số phụ nữ. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ có xu hướng nhạy cảm hơn đối với cảm xúc của mình cũng như nhu cầu chia sẻ cảm xúc của người khác, và họ có thể sẽ tiếp nhận những cảm xúc này sau đó lưu giữ nó trong tâm, từ đó có thể dẫn đến trầm cảm.
<Theo Live Science>