Xét nghiệm các phân tử có trong nước tiểu của thai phụ có thể cho biết liệu em bé sinh ra bị thiếu tháng hay thai nhi phát triển kém.
Nghiên cứu mới đây được đăng tải trên tạp chí BMC Medicine đã đi vào khảo sát nồng độ của các phân tử nhỏ bé được thải ra nước tiểu – chất chuyển hóa (metabolite) – trong giai đoạn sớm của thai kỳ. Mặc dù còn nhiều việc phải làm trước khi kết quả này được ứng dụng lâm sàng, việc xác định giá trị của nồng độ các phân tử này và sự liên quan của chúng với các kết quả khi sinh có thể sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng và kiểm soát những trở ngại trong quá trình sinh nở.
Các nhà nghiên cứu thuộc trường Cao đẳng Imperial London và Đại học Crete đã phân tích các chất chuyển hóa có trong nước tiểu của 438 phụ nữ mang thai. Họ phát hiện ra sự liên quan giữa nồng độ tăng cao của của amino acid lysine và sinh non. Sự gia tăng nồng độ của N-acetyl glycoprotein – một phân tử bao gồm một gốc carbonhydrate và một protein – có xu hướng phổ biến ở những phụ nữ phải được cho đẻ sớm. Sự sụt giảm nồng độ của nhóm phân tử thứ ba gồm acetate, formate, tyrosine và trimethylamine có liên quan đến sự kém phát triển của thai nhi. Những phụ nữ có nồng độ thấp các chất chuyển hóa này trong nước tiểu cũng biểu hiện những dấu hiệu của nguy cơ cao mắc tiểu đường, ví dụ như nồng độ insulin trong máu cao.
Sinh non và thai nhi kém phát triển đã được chứng minh sẽ dẫn đến nguy cơ phát triển chứng rối loạn chuyển hóa và bệnh tim mạch sau này trong đời. (Xem thêm Điều trị nhồi máu cơ tim bằng liệu pháp gen).
Những phụ nữ tham gia trong nghiên cứu này đến từ nhóm mẫu Rhea, một quần thể lớn nghiên cứu về kiểm soát từng trường hợp mẹ-con bắt đầu từ năm 2007 tại Crete. Các mẫu nớc tiểu được thu vào giai đoạn sớm của thai kỳ, tại kỳ hẹn siêu âm đầu tiên.
Tiến sỹ Hector Keun, người dẫn đầu công trình nghiên cứu hiện đang công tác tại Phòng phẫu thuật và ung thư thuộc Trường cao đẳng Imperial London, cho biết: “Mặc dù chúng tôi biết rằng quá trình chuyển hóa trong cơ thể người mẹ thay đổi lớn trong suốt thai kỳ để cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của bào thai, chúng tôi thật sự ngạc nhiên khi thấy trong giai đoạn quá sớm của thai kỳ, sợi dây liên kết giữa các chất chuyển hóa được phát hiện trong mẫu nước tiểu và trẻ sinh thiếu cân. Kết quả nghiên cứu này có thể ứng dụng để xác định các phụ nữ có nguy cơ cao sinh non hay sinh thiếu cân, bằng phương pháp phân tích chuyển hóa không xâm lấn từ thời điểm rất sớm của thai kỳ. (Xem thêm Xét nghiệm ADN thai nhi).
Các nghiên cứu xa hơn cần tập trung vào làm rõ liệu những thay đổi trong các chất chuyển hóa này là do thai phụ buộc phải đẻ hay cho thấy một nguy cơ tiềm tàng bên dưới. Ngoài ra cần phải nghiên cứu trên diện rộng hơn nữa trước khi có thể áp dụng phương pháp này vào thực tế. Tiến sỹ Keun cho biết: ”Trong tương lai chúng tôi sẽ khảo sát những yếu tố tạo nên các phân tử có liên quan đến những kết quả sau sinh này, từ đó nâng cao hiểu biết về các yếu tố di truyền và môi trường tác động đến sự kém phát triển của thai nhi và như thế sẽ giúp giảm nguy cơ dẫn đến những kết quả này. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục tìm hiểu liệu những thay đổi chuyển hóa này trong thai kỳ có để lại di chứng trên đứa bé sau khi chào đời.
<Theo Imperial College London>